Robert Filliou-ren hiru testu
Ostirala, 2016-01-08Robert Filliou-k poesia idatzi zuen, artelanak egin zituen. Baina bere testuek, bere obrek, ihes egiten zieten literatura eta arte munduko eliteen eskakizunei. Performancea eta happening-aren kontzientzia pizten ari zen 60eko hamarkadan, berak “sorkuntza iraunkorra”ren aldeko aldarria egin zuen.
Robert Filliou poeta eta artista frantsesa 1926an jaio zen Sauve herrian, 1987an hil zen Dordogne-ko monasterio budista batean. Tartean bizipen ugari: Fluxus taldearen baitan egindako ibilbidea, akzio eszenikoa iradokitzen duen poesia, bideoartea, material pobreekin egindako artelanak, arte munduko eliteen joerak ezbaian jartzen dituen artearen pentsamendua. 1944an erresistentzian jardun zen okupazioaren kontra, ostera budismoarekin lotuta egon zen, esperientzia biak bere konbikzio bakezaleen oinarri.
Robert Filliouk talenturik gabeko jenioa zela esaten zuen, are gehiago, pertsona orok talentuek akabatzen duten jenio izaera baten jabe direla -garela- esaten zuen. “Artea” hitza baino “sormena” nahiago zuen. Horregatik aldarrikatu zuen “sorkuntza iraunkorra”, inpaktu minimoa duten artelanen sorkuntzan oinarritua, arte ez monumentala helburu, jolasean oinarritutakoa “artista jabetu egin behar da bitarteko zabalago baten parte dela, bere inguruan eta edonon ematen den Sorkuntza Iraunkorra, joaten den leku guztietan dagoena”. Kasu, 1962an poemak sortzeko tramankulu bat asmatu zuen: bizikleta gurpil batzuekin osatutako bi erruleta, hitzez eta adierazpenez inguraturik. Bertaratutako publikoak haiei bira emanez sortzen zituen poesia obra iragankorrak.
Filliouren esaldi ezagunenen artean da honakoa: “artea bizitza artea baino interesgarriagoa egiten duen hori da”.
Minutu bateko gidoia
Gizon eta emakume talde bat, aurrez aurre.
Bakoitzak tarta bat du eskuan eta besteari aurpegira
botatzekotan da.
Justu lehenago, abioi batek bonba bat bota die.
George Brecht, Robert Filliou
Filliou ideala
Akzio poema bat da eta interpretatu egingo dut:
ez erabaki
ez aukeratu
ez gura izan
ez eduki
nor bere buruaz kontziente
esna osoki
ESERITA LASAI
EZER EGIN GABE
Paris, 1984
Autodefentsa
Gizona horman pausatua dago, ilunean.
Beste gizonak izenak, hitzak, adjektiboak
aurpegiratzen dizkio.
Gizonak errepikatu egiten ditu harridura tonuaz, aldi berean
besoak altxatuz eta jaitsiz (desesperazio, desplazer,
ezintasun, amorru, erregu seinale?)
BESTEAK: BERAK:
robert eroa eroa?
robert mozkorra mozkorra?
robert ergela ergela?
robert ona ona?
robert guapoa guapoa?
robert itsusia itsusia?
robert santua santua?
robert deabrua deabrua?
robert tristea tristea?
robert alaia alaia?
robert puzkerra puzkerra?
robert arrazoia arrazoia?
robert arrazoigabe arrazoigabe?
robert indartsua indartsua?
robert ahula ahula?
robert zorriak zorriak?
Gizona publikorantz doa, eskuak
poltsikoetan, eta bere burua aurkezten du:
robert filliou